LỜI KHAI MẠC LỄ KHÁNH THÀNH ĐỀN THỜ QUAN NGHÈ BIỆN HOÀNH

LỜI KHAI MẠC LỄ KHÁNH THÀNH ĐỀN THỜ
QUAN NGHÈ BIỆN HOÀNH
                                                 (PGS.TS. Biện Minh Điền trình bày)
Kính thưa các vị khách quý!
Kính thưa bà con nhân dân xã và huyện nhà!
Kính thưa bà con tộc Biện khắp cả ba miền Bắc - Trung - Nam hôm nay cùng về đây dự lễ!
Trước hết, cho phép tôi được thay mặt Ban Tổ chức và bà con nhân dân Biện tộc xin gửi đến các Quý vị lời cám ơn sâu sắc và lời chào mừng nồng nhiệt nhất!
Chúng ta đang có mặt tại vùng hồ Kẻ Gỗ, xã Cẩm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên - Quê hương của Quan Nghè Biện Hoành - người có tên được khắc ghi trong Bia Văn Miếu - Quốc Tử Giám Hà Nội - Pho “sử đá” đồ sộ của Việt Nam vừa được UNESCO công nhận là di sản văn hoá thế giới. Biện Hoành từng đậu Đệ nhị giáp, Chế khoa (Chế khoa là khoa thi đặc biệt để chọn người thực tài) năm Giáp Dần (1554), đời Lê Trung Tông, làm quan đến chức Hiến sát sứ, nổi tiếng là thanh liêm chính trực. Ông là người có công với nước, từng được Nhà nước phong kiến thời đại ông phong là Thượng đẳng Thần (vị Thần tối cao).
Cẩm Xuyên - xứ sở của địa linh nhân kiệt. Các bậc hiền tài khoa bảng, bên cạnh Đệ nhị giáp Chế khoa (tức Hoàng giáp) Biện Hoành, còn có Thám hoa Lê Phúc Nhạc (Đệ Nhất Giáp, Chế khoa, Đinh Sửu – 1577), Hoàng giáp Dương Chấp Trung (Khoa Mậu Thìn, 1448), Tiến sĩ Lê Tự (Khoa Kỷ Mùi, 1499; các Danh tướng Nguyễn Đình Đống, Nguyễn Đình Thạch, Nguyễn Đình Hoàn (thời Lê -Trịnh). Đây cũng là quê hương của cố Tổng Bí thư BCH TW ĐCS Đông Dương Hà Huy Tập, của anh hùng Phan Đình Giót và bao nhiêu hiền tài, anh hùng khác...
“Hiền tài là nguyên khí của Quốc gia”... Hôm nay (17.4.2011), chúng ta về đây dự lễ khánh thành Đền thờ Đệ nhị giáp Tiến sĩ - Hiến sát sứ Biện Hoành không chỉ với tư cách là ông Tổ của Biện tộc mà còn với tư cách là một danh nhân văn hoá - lịch sử của quê hương đất nước. Ý nghĩa giáo dục của việc làm này là hết sức to lớn. Xin Quý vị đại biểu cùng toàn thể bà con trong và ngoài Biện tộc chia xẻ với chúng tôi mục đích và ý nghĩa tích cực, tốt đẹp của việc làm và niềm vui hôm nay.
Kính thưa quý vị ! Kính thưa toàn thể bà con !
Văn hoá dòng họ và cổ vũ những dòng họ văn hoá là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Đảng và Nhà nước ta cũng rất chú trọng điều này. Ngay từ xa xưa, ông cha ta đã rất chăm lo xây đắp và phát huy truyền thống tốt đẹp của các dòng họ, tôn vinh công lao tổ tiên, dạy dỗ con cháu tiếp bước truyền thống ông cha. Ngày nay, vấn đề này, càng được quan tâm hơn, không chỉ ở cấp địa phương (làng, xã, huyện, tỉnh) mà còn ở cấp Quốc gia, hơn thế nữa, cấp Quốc tế (Hội nghị Quốc tế Gia phả học bàn về văn hoá dòng họ họp tại Séoul năm 1992 với sự hiện diện của 600 học giả từ 180 nước tới dự đã cho thấy điều này).
Biện tộc là thành viên của đại gia đình hơn 200 dòng tộc ở Việt Nam. Nguồn gốc, lịch sử và sự có mặt của tộc Biện trên dải đất Việt Nam này, hiện nay đang là câu hỏi đòi hỏi (không chỉ đối với người trong dòng họ) phải tìm được lời giải khoa học thỏa đáng...
Các thế hệ con cháu của Ngài Biện Hoành, đặc biệt từ những năm 80 của thế kỷ XX đến nay không ngừng hướng về Tiên Tổ, ra sức tìm kiếm, lần theo dấu vết của cha ông... Và thật đáng mừng, ngày 01/4/2007 lần đầu tiên có được một cuộc đoàn viên, hội ngộ Biện tộc ba miền Bắc - Trung – Nam. Một số bà con Biện tộc ở hải ngoại (ở New York – Hoa Kỳ, Canada, Đức,...) cũng từ đây mà hết sức vui mừng, cảm động, và đóng góp được một vài tư liệu đáng quý. Cũng từ đây, chúng ta kết nối được bà con Biện tộc khắp mọi miền đất nước (đã xác định được những khu vực mà người Biện tộc đã và đang cư trú):
- Miền trung là nơi tập trung nhiều chi phái Biện tộc nhất, gồm: - Hà Tĩnh (TP Hà Tĩnh và các huyện: Cẩm Xuyên, Thạch Hà, Lộc Hà, Hương Khê, Đức Thọ; - Nghệ An (TP Vinh và các huyện: Nam Đàn (xã Nam Liên, Nam Lâm, Nam Giang, Nam Cát, Nam Mỹ); Đô Lương (xã Minh Sơn); Thanh Chương (xã Thanh Hà)
- Ở Miền Bắc, có: - Bắc Ninh (huyện Thuận Thành - Thị trấn Hồ và các xã: Hà Mãn, Đại Đồng Thành); - Thanh Hóa (huyện Hậu Lộc: xã Hòa Lộc); - một số vùng ở TP Hà Nội
- Ở Miền Nam: - Thành phố Đà Nẵng và huyện Duy Xuyên; - Quảng Ngãi (huyện Mộ Đức và Sơn Tịnh); - Phú Yên (huyện Đông Hòa); - Khánh Hòa (huyện Ninh Hòa, Diên Khánh); - Tây Ninh (huyện trảng bàng); - Thành phố Hồ Chí Minh (huyện Củ Chi); - Đồng Tháp (huyện Cao Lãnh và TP Cao Lãnh); - Vĩnh Long (huyện Long Hồ); - Kiên Giang (huyện đảo Phú Quốc). Ở các địa phương khác trong cả nước, như: Quảng Bình, Cà Mau, Sóc Trăng, Mỹ Tho, Bạc Liêu, v.v… cũng có người họ Biện sinh sống.
Kính thưa Quý vị!
Kính thưa bà con Biện tộc!
Bia đá Văn Miếu Quốc Tử Giám Hà Nội (Bia số 15) và Văn bia Hà Nội (tài liệu của Viện Hán Nôm, bài 15) – hai tài liệu gốc cơ bản nhất, ghi danh: Biện Hoành - người Hoa Duệ xã, Kỳ Hoa huyện (tức xã Cảm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên ngày nay) đậu Đệ nhị giáp Chế khoa, năm Giáp Dần 1554. Các tài liệu như Các nhà khoa bảng Việt Nam; Các vị Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa qua các triều đại phong kiến Việt Nam; Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam; Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, v.v... đều khẳng định tài năng, nhân cách và tên tuổi của Quan Nghè Biện Hoành. Nhưng các chi tiết cụ thể về lai lịch của Biện Hoành, các tài liệu trên còn cung cấp quá khiêm tốn, đặc biệt các thế hệ trước Biện Hoành, chưa thấy có ở một tài liệu nào. Trong tình hình đó, con cháu của Ngài chỉ biết Ngài là vị khai tổ của dòng họ Biện và tôn vinh Ngài là Thượng Tổ của Biện tộc.
Đất Hoa Duệ xưa với 500 mẫu ruộng vua ban cho Ngài Biện Hoành khi Ngài làm quan ở đây. Ngôi miếu thờ Ngài được nhân dân vùng này xây dựng tự thuở nào. Mãi đến những năm 60 của thế kỷ XX người Biện tộc mới biết đến ngôi miếu linh thiêng này. Đến năm 2007, anh em Biện tộc trong cả nước mới bắt đầu chung tay tôn tạo và xây dựng lại miếu thờ thành Đền thờ quan Nghè Biện Hoành. Cho đến nay, công trình đã hoàn thành những hạng mục cơ bản. Đây là biểu hiện đẹp của ý thức hướng về Tiên Tổ, là công sức, tâm huyết, là niềm tự hào của con cháu Biện tộc và nhân dân xã Cẩm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên.
Hôm nay, chúng ta có mặt tại đây để cùng chúc mừng thắng lợi cho việc hoàn thành một công trình mang nhiều ý nghĩa về lịch sử, văn hóa, giáo dục và cả đời sống tâm linh: Đền thờ quan nghè Biện Hoành – Thủy tổ Biện tộc đồng thời là một nhân vật lịch sử - văn hoá đáng tôn kính của quê hương đất nước.
Về dự buổi lễ thiêng liêng này, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu sự có mặt của các quý vị đại biểu:
* về phía lãnh đạo các cấp                                                                                                       
- UBND, Sở Văn hoá tỉnh Hà Tĩnh:..................................................................................
- UBND, Phòng Văn hoá huyện Cẩm Xuyên:...................................................................
- Lãnh đạo xã Cẩm Mỹ:....................................................................................................
- Lãnh đạo xã Cẩm Duệ:...................................................................................................
..........................................................................................................................................
*Về phía các chi tộc của Biện tộc:...................................................................................
..........................................................................................................................................
 
Sau đây, xin trân trọng giới thiệu ông Biện Văn Dục, Trưởng Ban liên lạc của Biện tộc lên đọc diễn văn buổi lễ khánh thành Đền thờ Quan Nghè Biện Hoành. Xin trân trọng kính mời!
(Ông Biện Dục đọc)
****************
Tiếp theo, lễ Cắt băng khánh thành. Xin kính mời:
Đại diện Chính quyền địa phương: Ông …
Ông Biện Đương (đại diện cho tộc Biện miền Trung)
Ông Biện Hoàn (đại diện cho tộc Biện miền Bắc)
Ông Biện Dũng (đại diện cho tộc Biện miền Nam)
Thay mặt BTC chúng tôi xin trân trọng tuyên bố: Lễ Cắt băng Khánh thành Đền thờ Quan Nghè Biện Hoành bắt đầu.
……………………Phần Cắt băng……………………
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
CHƯƠNG TRÌNH CHI TIẾT
Chương trình Khánh thành Đền thờ Quan Nghè Biện Hoành
NGÀY 15/03 Tân Mão (17.4.2011) tại Cẩm Mỹ Cẩm Xuyên Hà Tĩnh

Thời gian	Hoạt động	Chi tiết	Chuẩn bị
8-12h Ngày 14/3	Đón đại biểu	- Tại nhà A.Bình, ông Hợi – Cẩm Mỹ - Khách sạn Thái An – Cẩm Vĩnh	- Chuẩn bị nhà ở, 5 mâm cơm thường - Đặt phòng khách san Thái An
14-18 Ngày 14/3	Chuẩn bị Lễ	Chú Bình chuẩn bị các lễ vật để yết lễ vào buổi tối	- Có danh mục kèm theo
17-18h Ngày 14/3	Giao lưu bóng chuyền	Trận bóng chuyền giao hữu giữa thanh niên họ Biện và thanh niên xóm  2 Nam Mỹ, tại sân bóng chuyền xóm	- Anh Hướng (Cẩm Thành) phụ trách: Sân, bóng và lập danh sách đội bóng
19-20h Ngày 14/3	Yết lễ	- Phụ trách chung: Ô. Dục - Thầy lễ: Cụ Tiến - Chuẩn bị lễ: Anh Bình	- Lễ vật - Âm thanh - Bộ lễ
20-23h Ngày 14/3	Giao lưu văn nghệ	Chương trình giao lưu văn hóa văn nghệ của con cháu họ Biện và bà con xóm làng Nam Mỹ. - MC: Biện Tịch - Chủ đề: Tình yêu, quê hương, đất nước, truyền thống dân tộc,...	- Âm thanh - Âm nhạc - Rượu, hạt dưa, cháo đêm
5-7h Ngày 15/3	Chuẩn bị buổi sáng	- Dọn dẹp vệ sinh, sắp xếp nội vụ - Ăn sáng	- Dụng cụ dọn vệ sinh - Mì tôm ăn sáng
7-8h45’ Ngày 15/3	Đón tiếp đại biểu	Chú Long phụ trách đón đại biếu: - Đón đại biểu tại Miếu thờ - Sắp xếp chổ ngồi - Ghi danh đại biểu - Phát sơ-mi Lễ khánh thành	- Sơ-mi lễ khánh thành - Hoa, cờ lưu niệm - Sổ ghi danh - Hòm công đức - Bàn lễ tân + bảng tên
9-10h Ngày 15/3	Khai mạc	Có chương trình kèm theo - Khai mạc, giới thiệu ĐB: Ông Điền - Diễn văn khai mạc: Ông Dục - Cắt băng khánh thành: Ông Đương (M.Trung); ông Hoàn (M.Bắc); ông Dũng (M.Nam) và đại diện địa phương.	- Văn bản: Lờ khai mạc; văn tế - Băng khánh thành + khay, kéo - Lễ tân: anh Hướng phụ trách Danh sách nam lễ tân kèm theo
10-12h Ngày 15/3	Lễ Tế Quan Nghè Biện Hoành	Có chương trình kèm theo - Điều hành: ông Hùng, ông Quý - Thầy lễ: ông Quý - Chủ tế: ông Đương - Bồi tế: ông Hoàn, ông Hiếu - Đội lễ: Đô Lương - Văn tế Hán: ông Quý - Văn tế Việt: ông Dục - Tiếp nhận và sắp xếplễ do các đơn vị mang đến: ông Hùng; ông Long; ông Quỳnh	- Văn bản - Đội lễ - Lễ vật - Bàn tiếp nhận lễ - Âm thanh - Trang phục lễ
12-14h Ngày 15/3	Liên hoan	Chương trình liên hoan, giao lưu tiệc rượu giữa con cháu họ Biện 3 miền, đại biểu và bà con xóm giềng Địa điểm: Nhà Anh Bình Số lượng dự kiến: 300 khách	- Tiệc rượu - Nước uống - Đội lễ tân
14-16h Ngày 15/3	Họp họ Biện cả nước	- Địa điểm: Miếu thờ Quan nghè Biện Hoành - Thành phần: Toàn bộ con cháu Biện tộc trong cả nước - Chủ trì: ông Dục Thư ký: ông Điền - Nội dung dự kiến: + Báo cáo sơ kết của BLL Biện tộc + Bầu ban điều hành hoạt động + Lấy ý kiến về các vấn đề quan trọng khác của Họ + Chụp ảnh lưu niệm	- Hệ thống văn bản báo cáo (ông Dục) - Hội trường, âm thanh (anh Hướng) - Nội vụ (ông Đồng, ông Bình) - Chụp ảnh lưu niệm

 
*  Các vấn đề quý vị quan tâm, xin vui lòng liên hệ trực tiếp cho các bộ phận theo các số điện thoại sau:
+ Phụ trách chung: ông Dục     ………
+ Công tác đại biểu: ông Hùng   ….……; ông Long ……
+ Cơ sở vật chất: ông Đồng ……
+ Hậu cần: ông Bình …….
+ Lễ tân, âm thanh: anh Hướng …………
 
 

Bài số XV THUẬN BÌNH LỤC NIÊN GIÁP DẦN CHẾ KHOA ĐỀ DANH KÝ Thiết – Khoa thủ sĩ, đế vương tứ trị chi thành qui; lập hiền vô phương, cổ kim bất dịch chi thường đạo. Hồng duy Thánh – Triều: Trung Tông Võ Hoàng Đế thông minh đại đức, ý đạt chí nhân, thâm phẫn Nụy – Mạc cảm bội cương thường, dục đắc hiền thần hoằng công nghiệp. Thực tại Thái Tổ minh Khang Đại Vương phụ tán, chí phấn anh hùng mưu tư khôi phục. Trị thời dùng tướng trảo nha, bôn xu ư  thỉ thạch chi tế giả đa; mưu thần tâm phúc vận trù ư duy ác chi trung giả thiểu. Nãi ư Thuận Bình lục niên Giáp Dần, sơ thiết Chế khoa thân sách vấn dĩ cổ kim trị đọa. Mệnh Đềi điệu, Tri cống cử, Giám thí đẳng quan phụng khảo, thí trúng thập tam danh. Phụng Hoàng Thượng ngự lãm, đệ kỳ cao hạ, Sắc tử Định Bạt Tuỵ đẳng ngũ danh Đệ nhứt giáp Chế khoa xuất thân; Châu Quang Trứ đẳng bát danh Đệ nhị giáp Đồng chế khoa xuất thân. Tích dĩ yến hộ, gia dĩ quan đới, ư vinh túc hĩ. Đương thời Chế khoa chư nhân cố giai kinh luận chi tài, tương dữ đông tâm lục lực, hiến sách hoạch mưu, nhân tài bối xuất, luuw vi sổ thế cùng chỉ dụng. Chí kim Hoàng Thượng bệ Hạ tư chu vạn cơ, chỉnh tề chúng trị, vị hoàng tha vụ, cấp dị cầu hiền; thu thập nhân tài, dĩ khai chi trị. Thực lại Đại Nguyên soái, Thống quốc chính Thái thượng Sư phụ Công cao Nhân Thánh Tyanh Vương đồ hồi thứ chính, quyền dư bách độ, chuyên ủy Nguyên soái Chưởng quốc chính Tây Định Vương nội thống bách quan, ngoại quân tứ hải, hiền sĩ vân tập, nhất , nhị tuế đại tỵ, thiết khoa thủ sĩ; thế chi đắc nhân, ư tư vi thịnh. Thánh Thượng thâm chẩn Tiên triêu tuấn mạo, đức nghiệp vận vọng, dục dĩ thúy danh yết thạch đặc mãnh Hàn lâm viện từ thần soạn ký thực lục. “Thần đẳng” cảm bất bái thủ khẻ thủ nhi tiến ngôn viết: “Thiên địa phát dục vạn vật, tất tư tứ thời dĩ thành công; đế vương sủng tuy vạn phương, tất cầu quần hiền dĩ phụ trị; dục đắc tuân ngạn, tât ư khoa mục chi trung. Hồng Duy. Thái Tổ Cao Hoàng Đế thừa khởi khải vận, dĩ nghĩa hành sự: đồ an thiên hạ, lung lạc anh tài; tiệu thành đế nghiệp, trueyefn chi liệt thánh, kế thừa thống, Trung Tông Võ Hoàng Đế phục sang hồng đồ, đôn thượng nho nhã, nãi trí thị khoa, chân trung hưng chi đệ nhứt dã. Kế Chí Anh Tông, Tuấn Hoàng Đế, Thế Tông Nghi Hoàng Đế, tuần quy tập củ, phục lập Chế Khoa: hào kiệt chí sĩ giai do thủ khoa nhi tiến: công khanh đại phu, giai do thử đồ nhi xuất. Chế khoa chư nhân, công danh sự nghiệp bất khả thăng kỷ, Chi kim văn gia, thục bất khả thoái tưởng thân mộ. Hữu quan thủ giả, cố năng nghiêm ma trung nghĩa, để lệ liêm cần, vi trung hiếu trạng nguyên, vi kim ngọc quan tử, thứ vô qui ư tiến tu chuyện mỹ. Thảng sặc ngọc biểu thạch trung, phương minh chí hãn; vị gian tà ủy mị kiêu căng du nịnh, ninh bất thiểm ư hậu nhân chỉ nghi hồ? Nhiên tắc tự thạch thât thập, lẫm lẫm hồ thiên tải chi hạ, thị chi công luận bất dẫn, khả bất úy tai” Thần đăng cấn ký Hà lâm viện Đãi chế thầnNguyễn Đăng Kiểm khâm phục sắc soạn. Dực tâm Tán vị công thần Đắc tiến Kim tử Vinh lộc đái phu Lễ bộ Thượng thư kiêm Hàn lâm viện Thị Giảng tham chưởng Hàn lâm viện sư Bạch quận công Thượng trụ quốc thần Dương Trí Trạch phụng nhuận. Hoàng Việt Thịnh Đức nguyên niên thập nhứt lục thập nhứt lập **** Đệ nhứt giáo chế khoa xuất thân ngũ danh: Đinh – Bạt – Tụy    Hưng Nguyên huyện Bùi Lê xã Nguyễn – Văn – Nghi         Đông Sơn huyện, Ngọc Bôi xã Nguyễn – Sư – Lộ  Hoàng Hóa huyện, Bột Thái xã Phan - Tất - Thống  Đông Thành huyện, Hạn Thành xã Đỗ - Tất – Đạt Nông Cống huyện, Thạch Đôi xã **** Đệ nhị giáp Đồng chế khoa xuất thân bát danh: Châu Quang Trứ         Thanh Chương huyện, Nam Hoa Thượng xã Nguyễn Chiêu            La Sơn huyện, Yên Việt Thượng xã Lê Văn Hiếu   Nông Cống huyện, Châu Tuyết xã Biện Cúc鞫Kỳ Hoa huyện, Hoa Duệ xã Nguyễn Công Dự       Quảng Xương huyện, Văn Lâm xã Vũ Hán            Duy Tiên huyện, Đồng Khê xã Nguyễn Sằn    Từ Liêm huyện, Dịch Vọng xã Nguyễn Đức   Thanh Trì huyện, Nỗ Ban xã Trung thư giám Hoa văn Học sinh, Văn Giang huyện, Thái Lạc xã thần Đỗ Soạn phụng sắc thư. Trung thư giám Hoa văn Học sinh, Quảng Đức huyện, thịnh Quang phường, thần Đỗ Công Vị phụng triên

Bia số 15: Năm Thuận Bình thứ 6 (1554) VĂN BIA ĐỀ DANH CHẾ KHOA GIÁP DẦN NIÊN HIỆU THUẬN BÌNH NĂM THỨ 6 (1554) Đặt khoa thi chọn kẻ sĩ là quy chế đã lập thành của các bậc đế vương mưu đồ nền trí trị, trọng dụng người hiền không hạn chế bởi cách nào là đạo thường xưa nay không thay đổi. Kính nghĩ: Thánh triều Trung Tông Vũ hoàng đế thông minh đức độ lớn, khoát đạt chí nhân, căm giận ngụy Mạc dám nghịch cương thường, luôn mong có được hiền thần để mở mang công nghiệp. Thực nhờ Thế tổ Minh Khang Thái vương kính giúp, phấn chí anh hùng, mưu lo khôi phục. Bấy giờ những dũng tướng nanh vuốt xông pha ở nơi tên đạn thì nhiều mà mưu thần tâm phúc giúp vận trù ở nơi màn trướng thì ít. Bèn vào năm Giáp Dần niên hiệu Thuận Bình thứ 6 bắt đầu đặt Chế khoa, đích thân ra đề thi văn sách hỏi về đạo trị nước xưa nay. Sai các quan Đề điệu, Tri Cống cử, Giám thí vâng mệnh khảo thí, trúng tuyển được 13 người, vâng mệnh dâng lên để Hoàng thượng ngự lãm, định thứ bậc cao thấp. Sắc ban cho bọn Đinh Bạt Tụy 5 người đỗ Đệ nhất giáp Chế khoa xuất thân, bọn Chu Quang Trứ 8 người đỗ Đệ nhị giáp đồng Chế khoa xuất thân. Cho dự yến tiệc và ban mũ áo, ơn vinh thật đầy đủ. Những người đỗ Chế khoa năm ấy vốn đều có tài kinh luân, cùng nhau đồng tâm hiệp lực, hiến kế vạch mưu, nhân tài nối nhau xuất hiện, dành dùng mấy đời cũng không hết. Đến nay, Hoàng thượng nghĩ chu đáo vạn cơ, lo chỉnh tề mọi việc, chưa rỗi làm việc khác mà kíp lo việc cầu hiền, thu nạp nhân tài để mở nền trí trị. Thực nhờ1 [Đại nguyên súy Thống quốc chính Thượng phụ Thanh vương]2 mưu lo lập lại chính sự, mở mang pháp độ. Chuyên uỷ cho [Nguyên súy Chưởng quốc chính Tây Định vương]3 bên trong cai quản trăm quan, bên ngoài điều hoà bốn bể. Hiền sĩ như mây họp, cứ ba năm lại mở một khoa thi. Đời thịnh chọn được người ở khoa này là rất nhiều vậy. Thánh thượng4 sâu nghĩ đến đức nghiệp danh vọng của các bậc tuấn kiệt thời trước, muốn dùng bia đá đề danh để truyền lại lâu dài. Đặc sai các từ thần ở Viện Hàn lâm soạn bài ký ghi sự việc. Bọn thần há dám không cúi đầu rập đầu mà dâng lời rằng: Trời đất sinh nuôi muôn vật tất phải nhờ đến bốn mùa để thành công. Đế vương giữ yên muôn phương, tất phải nhờ đông đảo hiền tài giúp trị, mà muốn được người tuấn kiệt ắt phải chọn trong chốn khoa trường. Kính nghĩ: Thái tổ Cao hoàng đế nhân thời mở vận, lấy đại nghĩa mà thi hành việc quân, lo giữ yên cho thiên hạ, thu phục các bậc anh hiền, gây thành nghiệp đế để truyền lại cho đời sau. Liệt thánh kế thừa chính thống. Trung Tông Vũ hoàng đế khôi phục tạo lập cơ đồ lớn lao, tôn chuộng nho nhã, bèn mở khoa thi này, thật là khoa đệ nhất thời Trung hưng vậy. Kế đến Anh Tông Tuấn hoàng đế, Thế tông Nghị hoàng đế tuân theo quy củ, lại lập Chế khoa. Kẻ sĩ hào kiệt đều do khoa này mà tiến lên, công khanh đại phu đều do đường ấy mà xuất hiện. Công danh sự nghiệp của những người đỗ Chế khoa thật lớn lao không thể ghi chép hết, đến nay những ai nghe biết đều không khỏi trạnh lòng tưởng nhớ ngưỡng mộ. Những người có chức quan vẫn thường nghiền ngẫm trung nghĩa, dồi mài liêm cần, nguyện làm vị Trạng nguyên trung hiếu, làm bậc quân tử ngọc vàng, ngõ hầu không hổ thẹn với các bậc tu thân toàn mỹ đời trước. Thảng hoặc có kẻ ngoài ngọc trong đá, tiếng phượng hoàng mà lông diều hâu, làm kẻ gian tà hèn nhát, làm kẻ tầm thường a dua nịnh hót không biết hổ thẹn bởi sự chỉ trích chê bai của người đời sau. Vậy thì tấm đá này dựng lên uy nghiêm suốt cả nghìn năm, công luận phải trái vẫn còn đó, há chẳng đáng sợ lắm thay! Bọn thần kính cẩn làm bài ký. Dực vận Tán trị công thần Đặc tiến Kim tử Vinh lộc đại phu Lễ bộ Thượng thư kiêm Hàn lâm viện Thị giảng Tham Chưởng Hàn lâm viện sự Bạt Quận công Thượng trụ quốc Dương Trí Trạch vâng sắc nhuận. Hàn lâm viện Đãi chế Nguyễn Đăng Cảo5 vâng sắc soạn. Trung thư giám Hoa văn học sinh quê xã Thái Lạc huyện Văn Giang là Đỗ Soạn vâng sắc viết chữ (chân). Trung thư giám Hoa văn học sinh người phường Thịnh Quang huyện Quảng Đức là Đỗ Công Vị vâng sắc viết chữ triện. Bia dựng ngày 16 tháng 11 niên hiệu Thịnh Đức thứ 1 (1653) Hoàng Việt. Đệ nhất giáp Chế khoa xuất thân, 5 người: 1.      ĐINH BẠT TỤY 丁拔萃6 người xã Bùi Khổng huyện Hưng Nguyên. 2.      NGUYỄN VĂN NGHI 阮文沂7 người xã Ngọc Bôi huyện Đông Sơn. 3.      NGUYỄN SƯ LỘ 阮師路8 người xã Bột Thái huyện Hoằng Hóa. 4.      PHAN TẤT THÔNG 潘必通9 người xã Hạ Thành huyện Đông Thành. 5.      ĐỖ DANH ĐẠI 杜名大10 người xã Cổ Đôi huyện Nông Cống. Đệ nhị giáp đồng Chế khoa xuất thân, 8 người: 1.      CHU QUANG TRỨ 朱光著11 người xã Nam Hoa Thượng huyện Thanh Chương. 2.      NGUYỄN CHIÊU 阮昭12 người xã Yên Việt Thượng huyện La Sơn. 3.      LÊ VĂN HIẾU 黎文孝13 người xã Châu Xuyết huyện Nông Cống. 4.      BIỆN HOÀNH 卞 鍧14 người xã Hoa Duệ huyện Kỳ Hoa. 5.      NGUYỄN CÔNG DỰ 阮公譽15 người xã Văn Lâm huyện Quảng Xương. 6.      VŨ HOÁN 武煥16 người xã Hồng Khê huyện Duy Tiên. 7.      NGUYỄN SẰN 阮侁17 người xã Dịch Vọng huyện Từ Liêm. 8.      NGUYỄN ĐỨC 阮德18 người xã Nỗ Bạn huyện Thanh Trì.